آب سرد کن
دستگاهی است که آب آشامیدنی را سرد می‌کند و آنرا برای مصرف در اختیار قرار می‌دهد. آب سرد مصرفی باید در گستره دمایی زیر باشد:
آب سرد کنها معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
-
آب سرد کن‌های مخزن دار مجهز به شناور
-
آب سرد کن‌های بابلر( بطری دار با قابلیت تعویض بطری)
-
آب سردکن آنی (بدون مخزن آب آشامیدنی)
آب سرد کن‌های مخزن دار مجهز به شناور
این آبسردکنها به آب لوله کشی وصل می‌شوند و مخزن آنها توسط یک شیر مجهز به شناور همیشه پر می ماند و هم چنین برای آب اضافی که ممکن است در حین خوردن آب سرد پیدا شود، مستقماً به مجرای فاضلاب وصل هستند. بیشتر این نوع را در شرکتها و محل‌های عمومی می‌توان دید.
این نوع آبسرد کنها معمولاً از یک سیستم پمپ حرارتی(مانند یخچال) برای خنک کردن آب استفاده می نمایند. لوله‌های اواپراتور به شکل لوله مسی به دور یک مخزن فلزی جوش می‌خورد. آب وارد مخزن می‌شود و با مصرف برق توسط مدار خنک کننده، خنک می‌شود. با مصرف آّب، شناور تعبیه شده در مخزن پایین می‌آید و شیر آب ورودی باز می‌شود تا مخزن پر شود.
برای رعایت اصول بهداشتی لوله‌های اواپراتور که حاوی گاز است نباید باآب مصرفی تماس پیدا کند. به عبارتی لوله‌ها باید خارج مخزن باشند. که این خود اتلاف انرژی چشمگیری را در پی دارد. قدرت سیستم برودتی باید به اندازه‌ای باشد که دیواره‌های مخزن یخ نزند ولی آب به سرعت خنک شود!
ظرفیت سرمایش: بر اساس شرایط استاندارد آبسردکنها باید در یک ساعت نصف ظرفیت مخزن خود آب خنک تحویل دهند.مثلا آب سردکنی با مخزنی به حجم ۱۵۰ لیتر اگر استاندارد باشد باید ۷۵ لیتر در ساعت آب خنک دهد.یا به عبارتی ظرفیت سرمایش آن ۷۵ لیتر بر ساعت است.
چرا آبسردکنها معمولاً آب گرم می‌دهند؟ اگر ناگهان نرخ مصرف آب بالا رود (مثلا ساعات پس از ناهار)همانطور که گفته شد آب خنک شده از مخزن خارج می‌شود و از شیر شناور آب گرم جایگزین آن می‌شود. بنابراین نرخ مصرف آب سرد با کیفیت دمای آب نسبت عکس دارد.یعنی هر زمان آب بیشتری مصرف کنیم به تدریج آب گرمتری نصیبمان می‌شود. مثلا فرض کنید ساعت ۱۱ صبح آبسردکن را به برق وصل می کنیم .آب در عرض یک ساعت به دمای ۹ درجه سانتیگراد می‌رسد البته اگر کسی در عرض این یک ساعت آب ننوشد .آب درون مخزن در بهترین شرایط ممکن در دمای ۹ درجه سانتیگراد قرار دارد. ساعت ۱۲ ظهر است نفر اولی که از آبسرد کن استفاده می‌کند، آب ۹ در جه مصرف می‌کند اما همان مقدار که او آب مصرف می‌کند آب گرم جایگزین آب رفته از مخزن می‌شود. بنابراین نفر بعد آب گرمتری می‌خورد و همین طور برای نفرات بعد در حالی که آبسردکن فرصت خنک کردن آب درون مخزن را ندارد به همین علت در ساعات پیک مصرف آب آشامیدنی همه آب گرم می‌خورند
آبسرد کن‌های بابلر (با بطری)
منبع آب مصرفی در آنها بصورت بطری‌های بزرگی است که بطور وارونه روی آب سرد کن قرار می‌گیرند و بعد از خالی شدن باید بطری خالی را با بطری جدیدی که پر از آب است جایگزین کرد. این آب سرد کنها نیز از پمپ حرارتی بهره می‌برند اما اواپراتور به صورت صفحه‌ای است که جدا از مخزن بوده و آب در حجم کم با قرار گرفتن بر روی صفحه خنک می‌شود این سیستم برای مناسب برای استفاده در مکانهایی با مصرف آب کم می‌باشد.
آبسردکن آنی (ANI)
این نوع آبسرد کن در سال ۲۰۰۷ میلادی اختراع و ثبت گردید . سیستم خنک کننده مورد استفاده همان پمپ حرارتی یا سیکل یخچال است اما امکانات ذخیره انرژی در سیستم تعبیه گردیده است و منبع آب آشامیدنی که در مواردی منبع تجمع آلودگی هاست حذف گردیده است. در این نوع از آبسردکن آب به صورت لحظه‌ای (آنی) خنک میگردد از همین روی با افزایش نرخ مصرف آب دمای آب افزایش نمی‌یابد لذا در ساعات پیک مصرف آب سرد نیز دمای آب ثابت و بین ۱۳-۹ درجه سانتیگراد می‌باشد. همچنین بااین سیستم امکان لوله کشی آب خنک به نقاط مختلف میسر می‌باشد به عبارتی در اماکن بزرگ که احتیاج به ارائه آب خنک در چند نقطه احساس شود، مانند ساختمانهای چند طبقه، می‌توان از این سیستم به عنوان پکیج آب سرد مرکزی بهره برد و با لوله کشی و طراحی چشمه آب را انتقال داد زیرا بر خلاف دو نوع فوق الذکر فشار آب خروجی به فشار استاتیکی منبع وابسته نیست.
حداکثر حجم آب خنکی که یک دستگاه آبسردکن در یک ساعت و در محدوده دمایی استاندارد می تواند ارائه داد در اصطلاح ظرفیت سرمایش دستگاه خوانده می شود. وجود محدودیت در ظرفیت سرمایش از دیگر معضلات آبسردکنهای قدیمی است. این مشکل دستگاه های قدیمی سبب می شود در ساعات شلوغ روزهای گرم سال افراد با مراجعه به آبسردکن ، آب گرم بنوشند. همانطور که در قسمت (( نحوه عملکرد آبسردکنهای قدیمی )) توضیح داده شد. پس از استفاده از آب خنک ، آب گرم ، جایگزین آب خنک رفته از مخزن می گردد و در نتیجه دمای کلی آب بالا می رود از طرفی سیستم سرمایش کار می کند تا آب داخل مخزن را دوباره خنک کند. البته فرآیند اختلاط و گرم شدن آب اخل مخزن بسیار سریعتر از فرآیند انتقال حرارت و خنک شدن آب رخ می دهد. لذا در صورتی که افراد زیادی و در زمان کوتاهی به آبسردکن مراجعه کنند. فرآیند گرم شدن آب از فرآیند خنک شدن که نیاز به زمان دارد پیشی می گیرد. یکی از راهکارهایی که برای کوتاه کردن زمان خنک شدن آب به کار می رود ، افزایش توان سیستم سرمایش است. که متاسفانه منجر به مصرف برق بی رویه دستگاه می شود و به این ترتیب با توجه به اتلافات دستگاه ، انرژی مصرفی کل دستگاه چندین برابر افزایش می یابد.
با توجه به نحوه عملکرد آبسردکن آنی همیشه مقداری انرژی برودتی جهت خنک کردن آب مصرفی به صورت ذخیره وجود دارد. این مقدار انرژی بسته به ظرفیت دستگاه از چند ساعت تا چند هفته می تواند جهت خنک کردن آب آشامیدنی مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب با مصرف پی در پی از آبسردکن آنی ، آب گرم نمی شود و همگان ، فارغ از زمان مراجعه به آبسردکن آب سرد می نوشند.
امکانات اضافی :
در صورت در خواست مشتری موارد زیر به دستگاه افزوده می گردد :
· جا لیوانی
· طعم گیر
· سختی گیر
· فیلتر آنتی باکتریال
· آب شیرین کن
· آبخوری اضافی ( افزایش تعداد شیر )
علاوه بر آن کلیه الزامات ارگونومی طرح نظیر ارتفاع شیر ، سطح آبریز ، شیب آبریز و فواصل کافی شیرها و...در نظر گرفته شده است.
قابلیتها :
· انجام تبلیغات بر روی بدنه و تاج دستگاه آبسردکن
· قابلیت کارکرد با برق اضطراری: با افزودن یک موتور برق کوچک به دستگاه امکان استفاده از آب خنک ( بدون کارکرد سیستم سرمایش ) مسیر می باشد. به این ترتیب با تامین برق پمپ ( کمتر از 20/ آمپر ) حتی در مواقع قطع برق می توان آب خنک نوشید.
قابلیت لوله کشی آب خنک به نقاط مختلف و حتی بین طبقات یا اختفاء تاسیسات دستگاه
طراحی ارگونومیک آبخوری :
استفاده از مواد پلیمری در نمای خارجی آبسردکنهای آنی سری دماوند علاوه بر زیبایی ظاهری شامل مزایای ذیل میگردد:
· ضد خوردگی و زنگ زدگی
· تمیز کاری آسان
· گوشه ها و لبه های گرد (بدون لبه های تیز) که باعث می شود لباس و وسایل همراه افراد به آن گیر نکند.
·بدنه انعطاف پذیر آن سبب می شود در صورت برخورد ناگهانی آسیبی به فرد و دستگاه وارد نشود.
· عایق بودن کامل بدنه سبب شده است این محصول بهترین گزینه جهت استفاده در استخر و فضاهای مرطوب باشد. به این ترتیب خطرات ناشی از اتصالات برق در دستگاه به صفر می رسد.
علاوه بر آن کلیه الزامات ارگونومی طرح نظیر ارتفاع شیر ، سطح آبریز ، شیب آبریز و فواصل کافی شیرها و...در نظر گرفته شده است
مسائل بهداشتی : استفاده از مخزن جهت انباشت آب عامل اصلی بروز انواع مشکلات بهداشتی می گردد. در واقع این مخازن بستر بسیار مناسبی جهت رشد و نمو انواع باکتریها ، انگلها و میکرو ارگانیزم ها می باشد متاسفانه از طرفی مخزن بیشتر آبسردکنهای موجود در کشور با توجه به عدم وجود نظارت مستمر ، تمیز و گند زدایی نمی شوند.
راهکار آبسردکن آنی برای حل مشکل فوق حذف کامل مخزن انباشت آب آشامیدنی می باشد. به عبارت دیگر در آبسردکن آنی بر خلاف آبسردکنهای قدیمی آب آشامیدنی جهت خنک شدن ذخیره نمی شود. بلکه به صورت لحظه ای خنک می گردد.
مصرف برق : توان مصرفی برق آبسردکنهای قدیمی بیش از 7 برابر آبسردکن آنی می باشد. علاوه بر ضعف سیستم عملکرد عدم رعایت عایقبندی و اجرای نا مناسب سیستم سرمایش باعث شده است که در طول شبانه روز دستگاههای قدیمی با توان مصرفی بالای کمپرسور ، بی رویه به مصرف انرژی بپردازند.
-در سیستم آبسردکن آنی کمپرسور از توان بسیار کمتری برخوردار است. اما ساعات کارکرد آن پیوسته بوده و انرژی را معمولا در شب ذخیره می نماید تا عنداللزوم با استفاده از انرژی ذخیره شده به تامین مقدار برودت مورد نیاز بپردازد. قابل ذکر است اتلاف حرارتی آبسردکن آنی بسیار کمتر از آبسردکنهای قدیمی است.
-هزینه مصرف برق آبسردکنهای قدیمی تا 15 برابر آبسردکن آنی می باشد. در واقع استفاده از کنتورهای چند تعرفه ای جدید باعث شده است بهای مصرف برق در ساعات اوج مصرف تا 10 برابر ساعات کم باری (شب) باشد. از طرفی اخیرا ساعات اوج مصرف با توجه به مصرف بالای بخش اداری به ساعات 15-11 منتقل شده است. در عین حال بیشترین استفاده از آبسردکنها دقیقا در همین بازه زمانی اتفاق می افتد. در نتیجه مصرف کننده برق هزینه گزافی را بابت برق مصرفی متحمل می شود.
- آبسردکن آنی با استفاده از قابلیت ذخیره انرژی ، برق را به طور عمده در شب که بهای آن %10 ساعات اوج مصرف است حتی می توان در ساعات اوج مصرف برق ، سیستم سرمایش را به طور کامل خاموش نمود و از انرژی ذخیره شده در ساعات کم باری استفاده نمود. به این ترتیب با مدیریت مصرف برق ، هزینه بسیار کمتری بر مصرف کننده تحمیل می گردد.
ظرفیت سرمایش :
حداکثر حجم آب خنکی که یک دستگاه آبسردکن در یک ساعت و در محدوده دمایی استاندارد می تواند ارائه داد در اصطلاح ظرفیت سرمایش دستگاه خوانده می شود. وجود محدودیت در ظرفیت سرمایش از دیگر معضلات آبسردکنهای قدیمی است. این مشکل دستگاه های قدیمی سبب می شود در ساعات شلوغ روزهای گرم سال افراد با مراجعه به آبسردکن ، آب گرم بنوشند. همانطور که در قسمت (( نحوه عملکرد آبسردکنهای قدیمی )) توضیح داده شد. پس از استفاده از آب خنک ، آب گرم ، جایگزین آب خنک رفته از مخزن می گردد و در نتیجه دمای کلی آب بالا می رود از طرفی سیستم سرمایش کار می کند تا آب داخل مخزن را دوباره خنک کند. البته فرآیند اختلاط و گرم شدن آب اخل مخزن بسیار سریعتر از فرآیند انتقال حرارت و خنک شدن آب رخ می دهد. لذا در صورتی که افراد زیادی و در زمان کوتاهی به آبسردکن مراجعه کنند. فرآیند گرم شدن آب از فرآیند خنک شدن که نیاز به زمان دارد پیشی می گیرد. یکی از راهکارهایی که برای کوتاه کردن زمان خنک شدن آب به کار می رود ، افزایش توان سیستم سرمایش است. که متاسفانه منجر به مصرف برق بی رویه دستگاه می شود و به این ترتیب با توجه به اتلافات دستگاه ، انرژی مصرفی کل دستگاه چندین برابر افزایش می یابد.
با توجه به نحوه عملکرد آبسردکن آنی همیشه مقداری انرژی برودتی جهت خنک کردن آب مصرفی به صورت ذخیره وجود دارد. این مقدار انرژی بسته به ظرفیت دستگاه از چند ساعت تا چند هفته می تواند جهت خنک کردن آب آشامیدنی مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب با مصرف پی در پی از آبسردکن آنی ، آب گرم نمی شود و همگان ، فارغ از زمان مراجعه به آبسردکن آب سرد می نوشند.