فروشگاه لوازم خانگی نورکالا
۱۴۰۳ دوشنبه ۱۷ ارديبهشت

دسته بندی
برندها



رهگیری سفارش
سبد خرید
هیچ کالایی در سبد خرید شما موجود نمی باشد.

ورود سماور به ایران

ورود نخستین سماور به تهران مصادف شد، با صدارت میرزا تقی خان امیر کبیر، رادمردی که اقتصادی کشورش را خوب می شناخت، جامعه ای که از صنعت جدید بی بهره و کشاورزی اش عقب افتاده بود. او می دید چگونه مردم کشورش، مصرف کننده کالای بی مصرف فرنگی شده اند . و چگونه تولید اندک کالا های داخلی که هنوز بر پا بود، کم کم دارد از کار می افتد. او به خوبی خطر خروج ذخیره طلا را از ایران به فرنگ و نکات
او برای نیل به اهدافش، مجمع الصنایع را در تهران پدید آورد و صنعتگران را حمایت کرد
دارالفنون را به همین منظور شروع به ساخت نمود. از معلمین فرنگی برای انتقال دانش فنی استفاده کرد. محصلان و صنعتگران را برای تحصیل علم و فن به روسیه و دیگر کشور های اروپایی اعزام نمود. فرمان آزادی استخراج معدن برای اتباع ایرانی را صادر کرد. کارخانه هایی را از فرنگ خریداری نمود و هزاران اقدام دیگر که شرح همه آنها در این مختصر ، هرگز نمی گنجد.
سماور، در لغت به معنای خود جوش است. در لغت نامه دهخدا، ناظم الاطباء و فرهنگ عمید و .. . ریشه این کلمه روسی معرفی شده و آمده آن یک قسم ابزاری است، فلزی که جهت جوش آوردن آب به کار می رود و در میانش آتشخانه دارد.
فریدون آدمیت ، در کتاب «امیرکبیر و ایران» می نویسد:
ایرانیان در ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه، یعنی اواسط قرن نوزدهم میلادی، با سماور آشنا شدند. بدین ترتیب که دربار فرانسه، هدایایی برای شاه و صدر اعظمش امیر کبیر، فرستاد که دو سماور یکی برای شاه و دیگری برای امیر جزو آن هدایا بود. سماور شاه نقره مطلا و سماور امیرکوچکتر و نقره منبت بود. این دو سماور با عرق دو آتشه یعنی همان الکل، گرم می شد.
در آن اوان غیر از این دو سماور به سال ۱۲۶۶ قمری ملک التجار روسیه «ویش قرتسوف» نیز سماوری با یک دست ظرف چایخوری برای امیر ارمغان داد.
امیر همان سماور رسیده از روسیه را به یکی از صنعتگران زبردست اصفهان، سپرد تا نظیر ش را بسازد. استاد اصفهانی از عهده آن خوب برآمد. امیر شادمانه او را بنواخت و سرمایه ای در اختیار اوگذاشت، تا به فن سماور سازی بپردازد. استاد با ذوق نیز با صرف هزینه بسیار چنین کرد، ولی از بد روزگار و بدشانسی استاد امیر از صدارت برکنار شد و پس از بر کناری امیر کار آن صنعتگرهم به تباهی رسید.
داستان سرنوشت استاد سماور ساز، بسیار عجیب و شنیدنی است. ماجرا را محمد علی فروغی، به نقل از پدرش چنین بیان می کند(در مجله یغما آذر ۱۳۴۶ خورشیدی ) :
 
«پس از عزل امیر، مأموران دولت سراغ سماور ساز رفتند، و سرمایه دریافتی را مطالبه کردند. چون آن را صرف تهیه لوازم کار نموده بود، نتوانست همه وجه را به مأموران بپردازد، مأموران هم استاد هنرمند را دور بازار می گرداندند و چوب برسر و رویش می زدند، مگر رهگذاران ترحمی کنند، چیزی بدهند تا قرض خود را کار سازی نماید، استاد از آن ضربه ها که بر سرش وارد آمد، نابینا گشت و بقیه عمر به گدایی نشست .»
«سماور سازی»صنعتی که با سعی و همت صدر اعظم دانا و وطن دوست داشت پا می گرفت با رفتن امیر کبیر از میان رفت و تا مدت ها در ایران دیگر کسی سراغ آن را هم نگرفت.
البته بعد ها که سماور در عالم عمومیت یافت در ایران هم چونان دیگر نقاط جهان سماور سازی مرسوم شد. محصول سماور نوشیدنی چای بود که به مذاق همه جهانیان خوش آمد و بدین ترتیب همه جا مرسوم و معمول گشت.
آشنایی ایرانیان با چای، به گذشته های دور می رسد. ایران در قدیم از شرق با دو کشور چین و هندوستان همسایه و همجوار بود. به همین سبب مردم این کشورها در تبادلات تجاری همسایگان با محصولات و کالاهای تولیدی یکدیگر آشنا یی داشتند. ابوریحان بیش از هزار سال پیش در کتاب «صید نه» از این گیاه یاد می کند، امّا در آن عصر مردم ایران «چای» را به عنوان دارو می شناختند، و تا قرن ها بعد در ایران هنوز چای به عنوان نوشیدنی معمول امروز، مصرف نمی شد.
در کتاب «چای در ایران» آشنایی ایرانیان با چای به سه دوره مجزا تقسیم شده است :
۱- از آغاز ورود چای به ایران تا اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم قمری به مثابه دارو.
۲- از آغاز قرن یازدهم (صفوی) تا اوایل قرن سیزدهم دوره تحول در مصرف و یافتن یک نوشیدنی آرام بخش و تفریحی .
۳- از آغاز قرن چهاردهم شروع کشت و تولید و گسترش مصرف.
مردم در برخورد با سماور شنیدنی است :
خانم قمر السلطنه دختر فتحعلی شاه و همسر میرزا حسین خان سپهسالار، صدر اعظم ناصرالدین بود. از آن جایی که فرزندی نداشت و سپهسالار هم ثروت فراوانی داشت ، سرگرمی های متعددی در خانه قصر مانند خود فراهم می ساخت از جمله سرگرمی های او سماور
 ی بود، که از روسیه آورده بودند. وقتی آب در این سماور به جوش می آمد، در اثر خروج بخار آب، صدایی ایجاد می شد، که می گفتند، سماور ساز می زند. قمر السلطنه ، خواجه زرنگی را مأمور آن کرده بود، و او خوب می دانست ، که به اصطلاح چطور ساز ِ سماور را کوک کند ،که تا آخر مجلس ساز بزند. البته حسادت دیگر خانم های قاجاری بالاخره کار سماور را ساخت. بدین ترتیب که روزی در حضور همه میهمانان قمر السلطنه عده ای از خانم ها به سبب این که ساز، حرام است، بنابراین سماورِ ساز زن، هم حرام است. مجلس را ترک کردند و از استعمال آن جلوگیری کردند «
بجاست که یاد آوریم سماور های قدیمی ذغالی بود و حمل و نقل و روبراه کردن آنها در سفر و در بیابان امکان پذیر. بنابراین تهرانی ها در هر فرصتی که می یافتند، نظیر ایام عید نوروز و یا تعطیلات دیگر و به خصوص سیزده بدر وقتی بساط خود را در باغ ها و بستان های اطراف شهر مانند: اراضی آب کرج، طرشت، ونک، دولاب و غیره می گستراندند، سماور و لوازم تهیه چای اصلی ترین قلم آن بساط بود.