چای یکی از نوشیدنی های متداول و محبوب ایرانی هاست که روش تهیه یا به اصطلاح، دم کردن آن در طی سال های متمادی دستخوش تغییرات زیادی بوده....
مادربزرگ های ما برای این کار، بیشتر از سماورهای زغالی استفاده می کردند اما این سماورها به مرور، جای خودشان را به انواع برقی، گازی، کتری و چای سازهای پلاستیکی، استیل و سرامیکی داده اند. صفحات «پرونده» این هفته را به راهنمای خرید سالم و ایمن انواع وسایلی که برای تهیه چای از آنها استفاده می شود، اختصاص داده ایم؛ چون خیلی از ما موقع خرید انواع لوازم منزل، تنها به زیبایی و تنوع آنها توجه می کنیم و از بحث سلامت و ایمنی شان غافل می مانیم، بی آنکه توجه کنیم عواقب این غفلت می تواند برای خودمان و خانواده مان دردسرساز شود.
اگر پیش خودتان می گویید: «ای بابا! یک دست کتری و قوری خریدن که دیگر این قدر دقت لازم ندارد!» بهتر است با ما همراه شوید و این مطلب را تا انتها بخوانید تا متوجه شوید که همین خرید ساده هم می تواند ظرافت های زیادی داشته باشد.
● سماور
سماورهایی که این روزها در بازار موجود هستند به دو دسته برقی و گازی تقسیم می شوند که با توجه به کمبود برق و سفارش هرروزه به صرفه جویی در مصرف آن، بهتر است انواع گازی سماورها را موقع خرید انتخاب کنید. این کار یک سود دیگر هم برای تان دارد و آن اینکه هزینه برق در کشور ما خیلی بیشتر از هزینه گاز است و شما با خرید یک سماور گازی، می توانید بار هزینه های پرداختی بابت مصرف انرژی در خانواده تان را کاهش دهید. شما باید هنگام خرید سماور گازی به یک نکته خیلی مهم توجه کنید.
برخی از انواع این سماورها، ترموکوپل ندارند. ترموکوپل، جریان گاز را در مواقع خاموش شدن سماور به علت وزش باد یا قطع موقتی گاز، کاملاً قطع و از انتشار گاز در منزل جلوگیری می کند. حالا حساب اش را بکنید که اگر شما یک سماور گازی فاقد ترموکوپل داشته باشید، چه خطراتی می تواند در کمین تان باشد! موقع خرید سماور حواس تان هم باشد که نوعی از آن را انتخاب کنید که روی درپوشش دو دسته کوچک چوبی یا پلاستیکی برای بلند کردن اش وجود داشته باشد. بلند کردن درپوش سماورهایی که دسته ندارند، بسیار سخت است و حتی می تواند باعث سوختن انگشتان دست شود.سماور های ایرانی با برندهای جهانی چون پلان - عالی نسب - آپولون - زمردیان و استیل تابناک - نوبل رئوفی - ونوش و.... می توان نام برد
● کتری و قوری
خریدن کتری و قوری کار ساده ای است چون تنوع این وسایل در بازار آن قدر زیاد است که می تواند به راحتی نیاز هر فردی با هر سلیقه ای را پاسخ بدهد. فقط دقت کردن به چند نکته هنگام خرید آنها ضروری است. اول از قوری شروع می کنیم. این روزها استفاده از قوری های شیشه ای با دسته پلاستیکی در بین مردم بسیار رایج است اما ما خرید و استفاده از این گونه وسایل را به شما توصیه نمی کنیم زیرا ممکن است دسته پلاستیکی قوری در اثر حرارت دیدن، ذوب یا شل شود و وقتی که شما آن را برمی دارید، این دسته بشکند و چای داغ روی بدن تان بریزد.
پیشنهاد ما برای خریدن قوری به شما، انواعی است که دسته شان هم جنس بدنه باشد؛ مثلاً اگر قوری تان استیل است، دسته اش هم استیل باشد و اگر شیشه ای است، دسته اش هم از جنس شیشه باشد. فقط حواس تان باشد که شیشه و فلز، جزو مواد رسانا هستند و شما باید برای بلند کردن آنها از روی حرارت، از دستگیره استفاده کنید.
قوری های چینی و سرامیکی هم گزینه های بدی برای خرید نیستند؛ به شرط آنکه شما آنها را با کش های مخصوصی که درب قوری را به دسته آن وصل می کند، بخرید تا هر ماه یا هر هفته مجبور به خریدن درب قوری نشوید! راستی، اگر آرتروز مچ دست دارید، بهتر است قوری هایی را انتخاب کنید که شیرشان کمی به سمت پایین انحنا دارد و برای ریختن چای، نیازی نیست که دست تان را بیش از اندازه خم کنید.
از صحبت درباره قوری که بگذریم، نوبت به کتری و باید و نبایدهایش می رسد. به عنوان اولین نکته که باید بگوییم، فکر خریدن کتری برقی را به خاطر مصرف بالای برق و مقرون به صرفه نبودن اش از سر خارج کنید. نکته دیگر اینکه بهتر است کتری هایی را بخرید که روی درشان منفذی برای خروج بخار آب وجود داشته باشد. اگر این منفذ روی در کتری نباشد، همه بخار آب به راحتی از لوله کتری خارج نمی شود و در نتیجه، آب روی شعله سر می رود و باعث خاموش شدن آن می شود.
خاموش شدن شعله و پخش گاز هم که نتیجه ای جز آتش سوزی در پی نخواهد داشت. هنگام خریدن کتری به این نکته هم توجه کنید که انواعی که یک درپوش فلزی توری مانند، علاوه بر درپوش اصلی دارند را انتخاب کنید. این طوری می توانید به راحتی قوری تان را در هر اندازه ای که باشد، برای دم کشیدن چای بالای کتری قرار دهید و نگران واژگون شدن اش نباشید.
خریدن کتری های سوت دار، یعنی انواعی که پس از جوش آمدن آب، سوت می کشند هم برای افرادی که مشغله کاری شان زیاد است و وقت انتظار کشیدن برای پی بردن به زمان جوشیدن آب را ندارند، مناسب به نظر می رسد. بهتر است که دسته کتری در بالای آن قرار داشته باشد زیرا دسته کتری هایی که به بدنه شان چسبیده، خیلی داغ می شود و ممکن است باعث سوختگی انگشتان دست یا رها کردن کتری و پاشیده شدن آب داغ روی بدن افراد شود.
انتخاب کتری هایی با دسته چوبی هم می تواند مناسب ترین و کم خطرترین انتخاب باشد. آخرین نکته هم مربوط به کتری های شیردار است که وجودش در آشپزخانه می تواند به اندازه وجود یک بمب، خطرناک باشد. شیر این کتری ها که معمولاً رو به سمت بیرون قرار دارند، ممکن است به لباس اعضای خانواده گیر کند و در نتیجه کتری واژگون شود و سوختگی شدید افراد را در پی داشته باشد.
ضمن اینکه به علت دم دست بودن شیر کتری، بچه های کوچک و حتی نوپاها می توانند به راحتی آن را باز کنند و جاری شدن آب جوش، باعث سوختن دست و پا یا بدن آنها شود. در ضمن اگر اجاق گازتان روکار است که اصلاً نمی توانید از کتری های شیردار استفاده کنید زیرا فاصله ای که بین گاز و لبه کابینت وجود دارد، امکان استفاده از این وسیله را برایتان غیرممکن می کند.
● چای ساز
چای سازهایی که در بازار ما به چشم می خورند بیشتر از انواع پلاستیکی، سرامیکی یا استیل هستند. بهانه کمبود وقت بهترین بهانه برای استفاده از این کالای برقی پرمصرف در بین مردم است که عذر چندان موجهی هم به حساب نمی آید! تجمع رسوب آب روی آن و خوب دم نکشیدن و خوش طعم نشدن چای از جمله دلایلی هستند که باعث می شوند ما خرید این محصول را به شما پیشنهاد نکنیم اما به هر ترتیب اگر قصد دارید که چای ساز بخرید، بهتر است انواع استیل یا سرامیکی آن را به انواع پلاستیکی اش ترجیح دهید. برق، باعث حرارت دیدن دسته کتری یا قوری چای ساز نمی شود. بنابراین خریدن چای سازهایی که دسته شان پلاستیکی است، نمی تواند مشکل چندانی را برای تان به وجود بیاورد.