انواع چای
-
چای تخمیری یا چای سیاه
-
چای تخمیرنشده یا چای سبز
-
چای نیمه تخمیری یا چای اولانگ و پوچونگ
-
چای سفید
چای سیاه یا معمولی(BLACK TEA)
در صورتـــی کـــه بـــرگ تــازه ی چـــــــای، مــورد عمـلیــات تـخمـیــر(FERMENTATION) قرار گیرد، تغییراتی در رنگ، بو، مزه و مواد و اثرات آن نسبت به چای سبز ایجاد می شود. پس از مراحل تخمیر، آن را خشک کرده و بسته بندی می کنند.
با وجود این که امروزه چای معمولی به عنوان یک نوشیدنی گرم با مصرف بسیار گسترده رو به روست، ولی باید در نظر داشت که چای علاوه بر خوراکی بودن به عنوان یک گیاه دارویی با اهمیت، دارای خواص متعددی است. با توجه به قدمت شناخت چای توسط بشر و مصرف بسیار زیاد آن، هزاران تحقیق وسیع بر روی آن صورت گرفته که نشان دهنده ی اهمیت این گیاه با ارزش است.
تا کنون 51 اثر مختلف از چای گزارش شده که مهم ترین این خواص عبارت اند از: ضد درد، ضد آمیب، ضد آلزایمر (ضد فراموشی)، ضد آرتریت ، ضد تصلب شرابین، ضد باکتری، ضد سرطان ، ضد افسردگی، ضد قند خون ، ضد التهاب، ضد جهش ژنی، ضد نیتروزآمین، ضد اکسیدان ، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قابض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، ادرار آور، محافظ کبد ، کاهنده ی پرفشاری خون ، محرک قدرت ایمنی بدن، کاهش دهنده ی چربی خون، کاهش دهنده ی تری گلیسریدها و محرک مجاری تنفسی.
خواص مذکور بین چای سبز و معمولی مشترک بوده و بسته به درصد مواد موجود در آن ها ممکن است در قدرت اثر آن ها تفاوت وجود داشته باشد.
-
- چای طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت گرم و خشک است.
-
- دم کرده ای از برگهای چای و جوانه های ان تهیه می شود که مقوی معده ،ضد تشنج و معرق ،تقویت کننده اعصاب ،نرم کننده سینه و مدر ،آرامبخش ،کمک کننده به هاضمه و ضد اسهال خونی می باشد و محرک قلب و مغز است.
-
- دو فنجان چای به اندازه پنج وعده سبزی، آنتی اکسیدان دارد.
-
- چای از تشکیل لخته های خونی در سرخرگ های اصلی جلوگیری می کند. پلاک ها در واقع ترکیبی از چربی خطرناک و کلسترول هستند.
-
- مصرف روزانه سه فنجان چای راهکاری موثر برای جلوگیری از حمله قلبی و سکته مغزی است.
-
- نوشیدن منظم چای سیاه یا چای سبز می تواند 11 درصد خطر حمله قلبی و بیماری های قلبی را کاهش دهد.
-
- چای از تشکیل لخته های خونی در سرخرگ های اصلی جلوگیری می کند. پلاک ها در واقع ترکیبی از چربی خطرناک و کلسترول هستند.
-
- به لحاظ تحویل آنتی اکسیدان ها، دو فنجان چای معادل پنج نوبت مصرف سبزیجات یا دو عدد سیب حاوی آنتی اکسیدان ها است. مزایای چای به طور چشمگیری به خاطر محتوای فلاوونوئید آن است.
-
- فلاوونوئیدها در واقع محتویات آنتی اکسیدانی هستند که با بیماری های قلبی ـ عروقی تعامل دارند. هر یک فنجان چای بین 150 تا 200 میلی گرم فلاوونوئید دارد. علاوه بر این ها میزان فلاوونوئید موجود در چای سیاه درست به همان اندازه چای سبز است.
-
- چای صاف کننده صدا ،درخشان کننده چشم می باشد.
-
- فعالیتهای مغری و فکری را کمک می کند و آن را تقویت می نماید.
-
- نفخ را از بین می برد و در جه حرارت بدن را تنظیم می کند.
-
- دم کرده چای برای شست و شوی چشم به عنوان محلول ضد عقونی کننده قابض مفید است.
-
- مقوی روح و فکر است و معده و نیروی جنسی سرد مزاجان و منعظ است.
-
- بازکننده گرفتگی هاو انسداد و اعتدال دهنده اخلاط و رقیق کننده مواد غلیظه و معرق و مدر است
-
- سردرد را تسکین می دهد و عطش کاذب را رفع می کند.
-
- صاف کننده خون و درخشان کننده رنگ چهره می باشد و برای خفقان و بیماری های قلب و انتصاب نفس (سخت نفس کشیدن و در مواردی که ناچار باید سر را بالا نگاهداشت و کمر را راست کرد تا نفس راحت بیرون بیاید)ورفع غم ،یرقان،استسقا ،بواسیر و بند آمدن مکرر ادرار نافع است.
-
- دم کرده آن دبش و کمی تلخ که مورد پسند اکثر علاقه مندان به آن است.اگر بجوشانند تلخی و دبشی آن رفع می شود.بخصوص که با قند یا نبات خورده شود .به همین چهت اغلب چای را شیرین می خورند.
-
- خوردن چای بعد از طعام باعث سهولت هضم آن می شود.
-
- بهترین اصلاح کننده چای برای گرم مزاجان این است که با فوفل و شیرین بخورند ، ولی اصلاح کننده چای برای سرد مزاجان خوردن با مشک ،قرنفل ،بادیان ختائی و زنجبیل و دارچین و برای تقویت قوای جنسی با خصی الثعلب ،دارچین ،عنبر،نبات ،شیر و به طور کلی با انواع داروهایی که آثار مختلف آن را در جهتی که موردنظر است تقویت نماید ،توصیه می شود مثلا اگر با تربدو ترند و ریشه شیرین بیان و گل ختمی ویا پونه و سنای مکی بجوشانند و صاف کنند و کمی نمک طعام و شکر خام و روغن گل داخل آن کرده و تنقیه کنند،مسهل خوبی برای خارج ساختن فضول لزج سرد می باشد.
چای سبز(GREEN TEA)
در صورتی که برگ تازه ی چای را به سرعت خشک کنند، چای سبز به دست می آید. در این شرایط اجازه ی تخمیر به چای داده نمی شود.
مهم ترین خواص چای سبز شامل موارد زیر است:
-
- ضد پوسیدگی دندان به علت فلوراید بالا،
-
- ضد سرطان معده و پوست ،
-
- ضد خارش و التهاب حاصل از گزش حشرات،
-
- تحریک سیستم ایمنی بدن.
چای سبز در کشور چین، ژاپن، ترکمن صحرای ایران و بعضی نقاط دیگر مصرف دارد. چای سبز را می توان مانند چای سیاه، دم کرده و مصرف نمود.
نوشیدن روزانه ۳ تا ۴ فنجان چای سبز، مانع از ابتلا به بسیاری از بیماری ها می شود.
چای سبز و سرطان؛
نوشیدن چای سبز را عاملی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان می دانند، چرا که میزان آنتی اکسیدان های موجود در آن ۱۰۰ برابر تاثیرگذارتر از ویتامین C و ۲۵ برابر تاثیرگذارتر از ویتامین E است. (توجه کنیم که ویتامین C و E به عنوان دو آنتی اکسیدان مهم مطرح هستند). به این ترتیب با نوشیدن چای سبز و دریافت آنتی اکسیدان، بدن در مقابل ابتلا به سرطان مصون می شود.
چای سبز و بیماری های قلبی؛
با مصرف چای سبز کلسترول خون به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. به این ترتیب می توان با نوشیدن چای سبز میزان کلسترول خون، یکی از شاخص های مهم ابتلا به بیماری های قلبی، را کاهش داد. پژوهشگران معتقدند حتی پس از سکته قلبی نیز نوشیدن چای سبز باعث ترمیم سلول های آسیب دیده رگ ها و قلب شده و روند ترمیم سلول ها را تسریع می کند. نوشیدن روزانه حداقل ۳ فنجان چای سبز به بیماران قلبی توصیه می شود.
چای سبز و جوانی؛
چای سبز را به عنوان داروی ضدپیری (Anti - Aging) می شناسند. دلیل اصلی آن وجود میزان قابل توجهی آنتی اکسیدان به ویژه آنتی اکسیدان های موثر در حفظ شادابی و جوانی موجود در چای سبز است. آنتی اکسیدان ها یکی از شاخص ترین عوامل برای حفظ سلامتی و شادابی سلول های بدن، با به تعویق انداختن شروع روند پیری سلول ها هستند.
پوست و چای سبز؛
آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز، سلول های پوست را در مقابل آسیب ها به ویژه رادیکال های آزاد، یکی از عوامل ایجاد سرطان و افتادگی و آسیب به پوست، محافظت می کند. به این ترتیب چای سبز مانع از بروز سرطان، افتادگی و چروک خوردن پوست به ویژه پوست صورت می شود.
کاهش وزن و چای سبز؛
با نوشیدن چای سبز، متابولیسم (سوخت و ساز) چربی های بدن تسریع می شود و به این ترتیب چربی اضافی در بدن ذخیره نمی شود. پژوهش ها نشان می دهد نوشیدن روزانه سه فنجان چای سبز می تواند تا ۷۰ کالری انرژی، ناشی از سوخت چربی ها ایجاد کند. پوست و چای سبز؛ آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز، سلول های پوست را در مقابل آسیب ها به ویژه رادیکال های آزاد، یکی از عوامل ایجاد سرطان و افتادگی و آسیب به پوست، محافظت می کند. به این ترتیب چای سبز مانع از بروز سرطان، افتادگی و چروک خوردن پوست به ویژه پوست صورت می شود.
چای سبز و ورم مفاصل؛
پژوهشگران چای سبز را به عنوان دارویی برای کاهش خطر ابتلا به ورم مفاصل، ناشی از روماتیسم معرفی می کنند. این تاثیر با توقف فعالیت آنزیم های تخریب کننده و تحلیل برنده غضروف مفاصل ایجاد می شود.
استخوان ها و چای سبز؛
درصد بالای فلوراید چای سبز، عمده ترین دلیل تاثیر مثبت آن بر استخوان ها است. به این ترتیب درصد بالای فلوراید در چای سبز می تواند استخوان ها و دندان ها را در مقابل آسیب به ویژه پوسیدگی و پوکی محافظت کند.
کلسترول و چای سبز؛
یکی دیگر از اثرات مثبت چای سبز، کاهش قابل توجه میزان کلسترول خون است. به ویژه آنکه چای سبز باعث کاهش میزان کلسترول بد و افزایش میزان کلسترول خوب می شود. این تاثیر نه تنها میزان کلسترول بدن را در حد متعادل نگه داشته و میزان کلسترول خوب را افزایش می دهد، بلکه مانع از بروز سکته قلبی و سایر بیماری های قلبی - عروقی می شود.
ذخیره گلوکز و چای سبز؛
چای سبز مانع از ذخیره گلوکز در سلول های چربی می شود. به این ترتیب می توان از نوشیدن چای سبز، کنترل میزان مصرف کربوهیدرات ها (قندها) و ورزش مداوم، به عنوان مثلثی برای حفظ سلامتی و تناسب اندام ها نام برد.
رژیم غذایی و چای سبز؛
با نوشیدن چای سبز میزان متابولیسم چربی ها و هیدرات کربن افزایش می یابد. به این ترتیب میزان قند خون و چربی ها همواره در حد متعادلی خواهد بود. تعادل این دو شاخص بدن را با ازدیاد یا کمبود چربی و هیدرات کربن روبه رو نمی کند.
آلزایمر و چای سبز؛
چای سبز فعالیت سلول های مغز به ویژه بخش های مربوط به حافظه را تقویت و تحریک می کند. از طرفی چای سبز باعث کاهش میزان «استیل کولین» در سلول های مغز و با این حرکت مانع از تخریب سلول های مغز و بروز بیماری آلزایمر می شود.
پارکینسون و چای سبز؛
آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز مانع از تخریب سلول های مغز، که عامل اصلی بروز بیماری پارکینسون است، می شوند. به عبارتی آنتی اکسیدان های چای سبز با به تعویق انداختن قرار گرفتن سلول های مغز در فاز پیری و فرسودگی مانع از ابتلا به پارکینسون می شوند.
بیماری های کبدی و چای سبز؛
نوشیدن چای سبز باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد ایجاد شده توسط چربی های موجود در کبد می شود. این عملکرد مثبت، مانع از بروز بیماری های کبدی به ویژه سرطان کبد می شود.
فشار خون و چای سبز؛
می دانیم که یکی از مهم ترین علل بروز فشار خون بالا، تغییر در ساختار دیواره سرخرگ ها است. چای سبز با کنترل عملکرد و محافظت از ساختار دیواره رگ ها، مانع از بروز فشار خون بالا می شود.
مسمومیت غذایی و چای سبز؛
کاتچین موجود در چای سبز باعث از بین بردن باکتری های مولد مسمومیت غذایی یا سم تولید شده توسط این باکتری ها می شود.
چای سبز و قند خون؛
با افزایش سن میزان قند خون بالا می رود اما پلی فنل ها و پلی ساکاریدهای موجود در چای سبز باعث کاهش قند خون می شود. اگرچه برخی پژوهشگران نوشیدن چای سبز را به افراد مسن توصیه می کنند اما برخی دیگر معتقدند نوشیدن چای سبز در جوانی باعث کنترل میزان قند خون، پیش از رسیدن به سن کهولت می شود.
سیستم ایمنی و چای سبز؛
ویتامین C موجود در چای سبز با تقویت سیستم ایمنی بدن، بدن را در مقابل بیماری های مختلف به ویژه بیماری های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت های فصل پاییز، مقاوم می کند. در چین باستان برای افرادی که دائماً بیمار بودند، چای سبز تجویز می کردند.
آسم و چای سبز؛
تئوفیلین موجود در چای سبز در حکم داروی مخدری است که باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس (بافت های آسیب دیده) می شود. از این رو نوشیدن چای سبز برای افراد مبتلا به آسم یا افرادی که به دلیل مشاغل ویژه یی که دارند (مثل کارگران کارخانه های سیمان) یا در مناطق خاصی زندگی می کنند (ساکنان مناطق سردسیر) توصیه می شود.
چای سبز و تورم و عفونت گوش؛
نوشیدن چای سبز نه تنها گوش را در برابر عفونت و تورم محافظت می کند، بلکه در صورت بروز این مشکل، نم دار کردن پارچه تمیزی با چای سبز و سپس تمیز کردن گوش با آن می تواند تا حدی از تورم و عفونت بکاهد.
تبخال و چای سبز؛
تبخال مشکلی است که عاملی ویروسی دارد اما با چای سبز می توان بهبود آن را تسریع کرد. به این ترتیب که اگر محل مورد نظر را با چای سبز مرطوب کرده و صبر کنیم تا خشک شود و این عمل را سه بار در روز تکرار کنیم، روند بهبودی و رفع محل زخم تسریع می شود.
چای سبز و مشکلات دهان و دندان؛
چای سبز بسیاری از عوامل بیماری زا که بر سلامت دهان و دندان تاثیر منفی دارد را از بین می برد. به این ترتیب می توان نوشیدن چای سبز را مکملی برای سلامت دهان و دندان دانست. علاوه بر این چای سبز با از بین بردن باکتری های نامناسب محوطه دهان، بوی بد دهان و تنفس بد بو را نیز مرتفع می کند. در چین باستان از چای سبز به عنوان داروی خوشبوکننده دهان، پیش از حضور در مراسم رسمی و میهمانی ها استفاده می کردند.
استرس و چای سبز؛
ترکیبی موسوم به «ال تیانین» موجود در چای سبز که نوعی اسید آمینه است، خاصیت آرام بخشی داشته و می تواند حالت تنش، افسردگی و استرس و هیجان را از بین ببرد.
حساسیت و چای سبز؛
اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) ترکیب ضدحساسیتی است که به وفور در چای سبز وجود دارد. این ترکیب با تاثیر بر سیستم ایمنی بدن، بدن را در مقابل حساسیت ها مقاوم می کند.
ایدز و چای سبز؛
پژوهشگران ژاپنی با بررسی ترکیبات موجود در چای سبز دریافتند ترکیب اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) با عملکردی عایق مانند مانع از اتصال ویروس HIV روی سلول های سیستم ایمنی بدن و ایجاد ضعف در سیستم ایمنی بدن می شوند. به عبارتی نوشیدن چای سبز را می توان به عنوان عامل مکملی برای جلوگیری از ابتلا به ایدز (AIDS) با عایق کردن سلول های سیستم ایمنی بدن دانست. در نهایت اینکه به دلیل خواص فراوان چای سبز، اکنون آن را در بسیاری از کشورهای جهان، نه به عنوان یک نوشیدنی که به عنوان یک داروی گیاهی شناخته و نوشیدن روزانه آن را توصیه می کنند.
چای سفید (White Tea)
نوشیدن چای های مختلف برای سلامتی از بحث هایی است که تازگی ندارد و انواع مختلفی از چای ها وجود دارد که نوشیدن آن ها به طور یقین به این که فردی سالم تر باشید، کمک خواهد کرد. هزاران سال پیش، چای در بین چینی ها به منظور مراقبت از بیماری های مختلفی که در آن زمان ها، مردم را گرفتار می کرد، استفاده می شد.
یکی از چای هایی که بدین منظور استفاده می شده است، چای سفید (White Tea) بوده است. چای سفید نیز مثل سایر انواع چای، از گیاه Camellia sinensis به دست می آید؛ اما برگ ها قبل از این که به طور کامل باز شوند، برداشت و چیده می شوند. چای سفید نسبت به سایر چای های سنتی کمیاب تر و گران تر است.
چای سفید مشابه چای سبز تحت فرآوری بسیار اندک و بدون تخمیر حاصل می شود اما تفاوت قابل توجهی در مزه با هم دارند. در واقع طعم چای سفید بسیار لطیف تر و ملایم تر است.
انواع چای سفید
چای سفید دارای فواید زیادی است که بد نیست شما هم از آن ها آگاه باشید.
- غنی از آنتی اکسیدان ها
اولین آن ها این است که چای سفید غنی از آنتی اکسیدان ها است. بدن انسان دائماً در معرض شرایطی است که اکسیداسیون نامیده می شود و کاملاً طبیعی است که ما نیز در معرض آن ها قرار بگیریم. با این وجود این فرایندها هنگامی که ما مواد غذایی ناسالم می خوریم و یا هنگامی که هوای آلوده ای را نفس می کشیم و یا زمانی که آب آلوده ای را می نوشیم، تسریع می شوند. در نتیجه ی فرایند اکسیداسیون، رادیکال های آزادی در بدن تولید می شود که به بدن ما در سطح سلولی آسیب هایی را وارد می کند.
چای سفید آنتی اکسیدان هایی را برای شما فراهم می کند که با این رادیکال های آزاد ترکیب شده و قبل از آن که فرصت کنند فعالیت تخریبی خودشان را انجام دهند، آن ها را به طور امنی از بدن خارج می کند.
- کمک به کاهش وزن
یکی دیگر از فواید چای سفید این است که به طور موثری به افزایش متابولیسم بدن و در نتیجه به سوزاندن کالری های اضافه در طول روز کمک می کند
اخیرا در یکی از تحقیقات انجام شده در آلمان مشخص شد که چای سفید به کاهش وزن از طریق کاهش چربی ها کمک می کند و این خیلی مهم بود؛ نه فقط برای این که چای سفید به تناسب اندام کمک می کرد بلکه به این دلیل که چاقی، مشکلات عدیده ای را برای افراد مبتلا به این عارضه ایجاد می کند که با کاهش وزن می توان بسیاری از آن عوارض را کاهش داد.
در این تحقیق مشخص شد که عصاره ی چای سفید موجب مهار تولید سلول های چربی جدید در افرادی که آن را مصرف کرده بودند شد. از طرفی در تحقیق دیگری نشان داده شد که عصاره ی چای سفید موجب تحریک انتقال چربی ها از سلول های چربی شد.
- کاهش فشار خون بالا
یکی از مشکلات رایج این روزها در بین مردم، پُرفشاری خون است و خیلی از مردم یا فشار خون بالای کنترل نشده دارند و یا این که تحت درمان هستند، ولی با این حال خیلی خوب کنترل نمی شود.
چای سفید به طور طبیعی فشار خون تان را پایین می آورد و به شما کمک می کند تا در برابر عوارض جانبی داروهای کاهنده ی فشار خون، که همان دِهیدراته شدن می باشد، در امان باشید. چای سفید همچنین به شما کمک می کند که فشار خون تان را به وسیله ی کاهش وزن تان به طور طبیعی نیز کاهش دهید؛ همان طور که در بالا توضیح داده شد.
فواید بی شمار دیگری از نوشیدن مرتب و منظم چای سفید نصیب شما خواهد شد که می توان به اثرات آنتی باکتریایی و آنتی ویروسی آن اشاره کرد و دیگر این که بسیاری از اهداف آرایشی مانند کمک به پاک سازی و سلامت پوست را برآورده می سازد.
آن چه مسلم است این است که نوشیدن یک تا دو فنجان چای سفید به صورت روزانه می تواند فواید بسیار زیادی برای همه ما داشته باشد و این قطعاً ارزش امتحان کردن اش را دارد.
جدای از فوایدی که بر شمردیم، چای سفید دارای طعم منحصر به فردی است که بسیاری از مردم از نوشیدن آن بسیار لذت می برند.
چای اولانگ (Oollong)
چای نیمه تخمیری (نیمه اكسید شده) است. تخمیر برگ پس از عملیات مالش، نیمه تمام می ماند و برگ چای كاملا تخمیر نمی شود. چای اولانگ نیز به وسیله اكسیداسیون ناقص برگ های چای به عنوان بخشی از فرایند حد واسط تهیه چای سیاه و سبز تولید می شود و معمولا به رنگ قرمز یا زرد است .
عمل اکسیداسیون در حد فاصل بین استانداردهای زمانی مربوط به چای سبز و چای سیاه متوقف می شود. فرآیند اکسیداسیون دو تا سه روز به طول خواهد انجامید.
اولانـگ بـه مـعـــنی اژدهای سبز می بـاشد این گونه چای در ایران و بسیاری از نقاط دنیا تولید نمی شود. این نوع چای در اصل متعلق به چین می باشد ولی نوع مرغوب آن در تایوان تولید می شود و بیشتر در چین، ژاپن و تایوان مصرف می شود.به طور تقریبی 78-76 درصد چای تولیدی در دنیا چای سیاه و 22-20 درصد چای سبز و كمتر از 2 درصد آن چای اوولانگ است.
طرز استفاده چای اولانگ :
انواع چای اولانگ باید در دمایی بین 90 تا 100 درجه سانتیگراد دم شود و مجدداً ظرف دم کنی باید پیش از ریختن آب باید گرم باشد. برای دستیابی به نتیجه بهتر استفاده از آب چشمه مناسب است زیرا املاح معدنی موجود در آب چشمه موجب بیشتر معلوم شدن طعم چای می شود.
این نوع چای نیمه تخمیر شده ازچای سبز قوی تر و از چای سیاه ملایم تر است و اغلب با رایحه یاسمن، یاس، برگ گل رز خوشبو می شوند.
خواص درمانی چای اولانگ
ازخواص مهم چای اولانگ، کاهش کلسترول خون است که می تواند در هر وعده غذای چرب، مقدار کلسترول خون را در حد متعادل نگه دارد. هم چنین دانشمندان ژاپنی معتقد هستند که مصرف این نوع چای باعث کاهش فشار خون شده و می تواند در جلوگیری از بعضی مشکلات قلبی- عروقی موثر باشد.